گاهی افراد ممکن است بسته به شرایط، اطلاعات مندرج در شناسنامه خود را تغییر دهند؛ مانند تغییر نام، نام خانوادگی، تغییر سن در شناسنامه، حذف نام همسر از شناسنامه و غیره. بااین‌حال، اعتبار و ارزش شناسنامه بی‌تأثیر باقی می‌ماند و حفظ آن به همان اندازه که قبل از تغییر لازم بود برای فرد ضروری است. در صورت گم‌شدن شناسنامه اگر کسی که شناسنامه را پیداکرده است آن را به سازمان ثبت‌احوال تحویل داده باشد، می‌توانید با واردکردن کد ملی آن را دریافت کنید. در غیر این صورت، شناسنامه المثنی باید گرفته شود. علاوه بر این، اگر شناسنامه در اثر آتش‌سوزی و یا اتفاقات طبیعی از بین رفت، می‌توانید برای صدور شناسنامه المثنی اقدام کنید.
شناسنامه‌های المثنی مانند شناسنامه‌های اصلی معتبر هستند؛ زیرا شناسنامه المثنی، کپی دوم قانونی اصل شناسنامه شخصی است که شناسنامه خود را گم‌کرده است.
تیم حقوقی دادیستا در این مقاله به بررسی مدارک و شرایط اخذ شناسنامه المثنی می‌پردازد. برای اطلاع از شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت شناسنامه المثنی همراه ما باشید.
آیا می‌توان به‌جای شناسنامه، از کارت ملی هوشمند استفاده کرد؟
کارت ملی هوشمند در طول سالیان متمادی برای امور اداری و بانکی جایگزین شناسنامه شده است، اما شناسنامه در اکثر موارد ازجمله ثبت‌نام در مدارس، دانشگاه‌ها، ازدواج و خریدوفروش، جایگاه و ارزش قانونی و اداری خود را حفظ کرده است؛ و نمی‌توان در صورت نبود شناسنامه از کارت ملی قدیمی و حتی هوشمند استفاده کرد.
مدارک مورد نیاز برای صدور شناسنامه المثنی
اگر شناسنامه شما فاقد عکس است و سن شما بالای 15 سال است، می‌توانید برای دریافت آن اقدام کنید. برای این مرحله به اصل شناسنامه، گواهی اشتغال به تحصیل (در بالا و پایین گواهی پیوست) و دو تصویر نیاز دارید. عکس 3 در 4 با پس‌زمینه سفید، مشابه عکس روی گواهی است که شامل مهر مدرسه در پشت آن است. برای عکس‌برداری از شناسنامه، فرد باید مراجعه حضوری به دفتر پیشخوان یا مرکز ثبت‌احوال داشته باشد.
مدارک زیر برای دریافت گواهی تولد المثنی ضروری است:
- اخذ مبایعه‌نامه از نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور یا دفاتر ثبت‌احوال سراسر کشور
- تکمیل فرم مبایعه‌نامه فوق‌الذکر و تأیید برگه توسط نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و امضای یکی از شهود در دفتر اسناد رسمی داخل کشور
- برای افراد 15 سال به بالا، دو تصویر تمام‌رخ 4×3 جدید با مشخصات ثبت نام (نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد و محل صدور)
- اصل و فتوکپی مدارک شامل (گذرنامه، کارت پایان خدمت یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکس‌دار دوره‌های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی‌نامه عکس‌دار محصلین از سوی مدرسه‌ای که مشغول تحصیل می‌باشند یا کارت شناسایی عکس‌دار کارکنان دوائر دولتی با ذکر مشخصات سجلی) الزامی است. ضمناً پس از مقایسه اصل و کپی مدارک معتبر فوق، اصل آن عودت داده می‌شود. درصورتی‌که صاحب شناسنامه فاقد هر یک از مدارک مندرج در این بند باشد، با معرفی وی به نیروی انتظامی تأیید تصویری الزامی است.
- اصل و کپی مدارک ازدواج و طلاق (در صورت وجود) و شناسنامه فرزندان
- پرداخت هزینه طبق تعرفه جاری
قبل از اقدام برای شناسنامه المثنی چه باید کرد؟
اگر شناسنامه خود را گم کردید، باید بلافاصله آن را به کلانتری منطقه خود گزارش دهید تا از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری شود. سازمان ثبت‌احوال تنها مرجع ارائه شناسنامه است. اولین قدم باید مراجعه به اداره ثبت‌احوال محله شما باشد.
در صورت مفقود شدن شناسنامه دریکی از ادارات یا مؤسسات دولتی، طبق بند 4 بخش‌نامه و اعلام آن مرجع، به دستور مدیرکل استان شناسنامه صادر و با مفقودکننده شناسنامه برخورد قانونی خواهد شد. در حقیقت شناسنامه سند هویتی افراد است و برای دفاع از حقوق خود باید آن را حفظ کنند.
علاوه بر این مورد، باید شماره ملی خود را به خاطر بسپارید تا در صورت نیاز به‌راحتی به اطلاعات هویتی خود دسترسی داشته باشید. از طرف دیگر ایجاد هرگونه تغییر یا سوءاستفاده در شناسنامه جرم است که پیگرد قانونی دارد.
در صورت یافتن مدرک لازم بر اساس گزارش سامانه‌های مربوطه، باید به اداره پست یا اداره ثبت‌احوال که آدرس آن در سامانه الکترونیکی ثبت‌احوال منتشرشده است مراجعه و نسبت به دریافت آن اقدام نمایید. بااین‌حال، اگر اسناد مفقود در مدت‌زمان معقول پیدا نشد، افراد باید گواهی تولد المثنی را درخواست کنند.
افرادی که کارت ملی یا شناسنامه خود را به‌اشتباه جا انداخته‌اند، می‌توانند با استفاده از سایت سازمان ثبت‌احوال و سامانه خدمات الکترونیکی، مکان آنها را پیدا کنند.
به گفته مسئولان سازمان ثبت‌احوال، با آماده شدن شرایط ردیابی شناسنامه و کارت ملی مفقودشده در درگاه الکترونیکی سازمان ثبت‌احوال کشور، همه‌روزه استعلام‌های متعددی از طریق سامانه مذکور برای ردیابی مدارک شناسایی در میان شناسنامه‌های کشف‌شده انجام می‌شود.
از یابنده اسناد هویتی مانند شناسنامه، کارت ملی یا گواهینامه خواسته‌شده است که آن را در صندوق پستی قرار داده و یا به اداره ثبت‌احوال بسپرند. در مرحله اولیه، افرادی که مدارک شناسایی آنها مفقود است، باید در بازه زمانی تعیین‌شده به دو سامانه سازمان ثبت احوال و سازمان پست یافته مراجعه کرده و نسبت به پیگیری مدارک هویتی گمشده خود اقدام کند.
مراحل درخواست صدور شناسنامه المثنی
اگر نتوانستید شناسنامه مفقودشده را پیدا کنید، باید شناسنامه المثنی را از اداره ثبت‌احوال منطقه و محل زندگی خود دریافت کنید. ادارات ثبت‌احوال محل سکونت تنها مرجع برای اخذ شناسنامه المثنی می‌باشند.
اگر شناسنامه المثنی مفقود شود، افراد بالای 18 سال، خودشان می‌توانند برای صدور شناسنامه المثنی خود اقدام کنند. افراد زیر 18 سال یا مجرد می‌توانند از طریق پدر یا پدربزرگ پدری، مادر یا قیم قانونی خود درخواست گواهی تولد المثنی کنند. در صورت مفقود شدن شناسنامه در اثر حوادث غیرمترقبه مانند سیل یا زلزله، ارائه گواهی محلی الزامی نیست.
علاوه بر این، افراد زیر 18 سال که دارای گواهی بلوغ صادرشده از دادگاه هستند، می‌توانند برای صدور گواهی تولد المثنی اقدام کنند.
دریافت شناسنامه المثنی چقدر طول می‌کشد؟
اولین شناسنامه المثنی یک ماه پس از درخواست و با تصمیم رئیس اداره ثبت‌احوال صادر می‌شود و دومین سه ماه پس از درخواست و با تصمیم رئیس اداره ثبت‌احوال صادر می‌شود. سومین شناسنامه المثنی با تصمیم مدیرکل ثبت‌احوال استان صادر و پس از شش ماه صادر می‌شود.
درصورت یافتن شناسنامه قبلی چه باید کرد؟
در صورت کشف شناسنامه قدیمی، گیرندگان شناسنامه جدید باید ظرف مدت 10 روز شناسنامه را به اداره ثبت‌احوال ارائه کنند.
چنانچه کمتر از یک سال از صدور شناسنامه المثنی نگذشته باشد، با بررسی‌های مقتضی و تصمیم رئیس اداره، شناسنامه المثنی باطل‌شده و شناسنامه قبلی به متقاضی مسترد خواهد شد.
مدارک مورد نیاز برای شناسنامه المثنی در خارج از کشور
برای آنکه بتوانید از خارج از کشور برای صدور شناسنامه المثنی اقدام کنید، نیاز به مدارکی است. موارد زیر ازجمله این مدارک هستند:
- ارائه برگه صدور شناسنامه تکمیل‌شده
- برگه گزارش شناسنامه مفقودشده تکمیل‌شده
- تکمیل پرسشنامه متقاضیان خدمات ثبت‌احوال بر اساس مدارک ثبتی منقضی شده (درصورتی‌که شناسنامه نمونه قدیمی و مربوط به قبل از انقلاب اسلامی باشد)
- دو قطعه عکس تمام‌رخ تازه 4×3 بدون کلاه و عینک، با مشخصات ثبت‌نام متقاضی در پشت (برای افراد بالای 15 سال) و تصاویر زنانه باحجاب کامل اسلامی
- تصویری از شناسنامه مفقودشده متقاضی
- اصل شناسنامه برای همسر و فرزندان و همچنین اصل سند ازدواج برای زوجین
- ارائه اصل شناسنامه تصویری معتبر ایرانی از قبیل گذرنامه، گواهینامه رانندگی، کارت پایان خدمت یا معافیت، گواهی تحصیلی، کارت ملی و یا شناسنامه جدید برای والدین، همسر و فرزندان (ارائه دو مورد از موارد ذکرشده موارد اجباری هستند)
- مدارک شناسایی معتبر و عکس متقاضی
- اصل رسید واریز تعرفه خدمات کنسولی به‌حساب نمایندگی
برای دریافت شناسنامه المثنی به کجا مراجعه کنیم؟
برای شناسنامه المثنی، فردی که شناسنامه او مفقودشده است، باید به دفاتر پیشخوان دولت یا ثبت‌احوال مراجعه کند تا مراحل اولیه ازجمله ارائه مدارک و … انجام شود. اگر فردی در شهری غیر از شهر محل تولد خود زندگی می‌کند، می‌تواند در شهر محل سکونت خود درخواست دهد و محدودیتی برای این افراد وجود ندارد.
همچنین وکلای ثبتی در موسسه حقوقی دادیستا آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی هستند تا در صورت نیاز به اطلاعات تکمیلی به سؤالات شما در خصوص صدور گواهی تولد المثنی و مدارک مربوطه پاسخ دهند.