جستجو
Close this search box.

بررسی تطبیقی صلاحیت دیوان عدالت اداری با شورای فرانسه

مطالب مرتبط

فهرست مطالب

Jurisdiction of the Court of Justice

در ایران به تقلید از «شورای دولتی فرانسه»، نهاد «دیوان عدالت اداری» تأسیس شد. این دیوان نظارت بر وظایف و فعالیت‌های اداری دولت را بر عهده گرفت. اگر چه که صلاحیت دیوان عدالت اداری خود باید مورد تایید قرار بگیرد.

یکی از اصول موردپذیرش در بسیاری از کشورها و حاکمیت‌ها این است که اعمال دولت تحت نظارت و کنترل نهادهای متعددی قرار گیرد. بر همین اساس، غالب دولت‌ها جهت تأمین و تحقق این اصلِ ضروری در حوزه اعمال اداری و بوروکراسی خود، یک نهاد اداری قضایی یا شبه قضایی تأسیس می‏‌کنند.

مهم‏ترین تفاوت‌های میان صلاحیت دیوان عدالت اداری با شورای فرانسه

نحوه تأسیس دیوان عدالت اداری، جایگاه آن در نظام  دعاوی حقوقی کشور و نیز نقش آن در نظارت قضایی بر اعمال اداری، هیچ شباهتی به سیستم کشور فرانسه و شورای دولتی آن ندارد. تعداد تفاوت‌های این دو نهاد به حدی است که از شباهت‌های موجود میان آن‌ها پیشی می‏گیرد. در ادامه تلاش می‏کنیم به‌صورت تیتروار و خلاصه به برخی از مهم‏ترین تفاوت‌های میان این دو نهاد اشاره نماییم:

دیوان عدالت اداری در ذیل دستگاه قضا و قوه قضاییه قرارگرفته است

یکی از تفاوت‌های دو نهاد این است که درحالی‌که قرار گرفتن شورای دولتی فرانسه در ذیل بخش قضا، برخلاف اصول تفکیک قوای این کشور است. نظام دادرسی اداری این کشور در ذیل قوه مجریه تعبیه‌شده است و در خارج از چارت دادگستری و قضایی فعالیت می‏کند. دلیل این تفاوت این است که شرایط سیاسی که در فرانسه وجود داشت و موجب ایجاد و تأسیس نهاد شورای دولتی گشت، در ایران وجود نداشته است. برداشت قانون‌گذار ایران با انقلابیون فرانسه از نظریه تفکیک قوا در موضوع رسیدگی به دعاوی اداری توسط دادگاه‌ها و سیستم دادگستری، متفاوت بوده است و این تفاوت دیدگاه و برداشت، تفاوت ساختار و ماهیت دو نهاد را رقم زد.

صلاحیت دیوان عدالت اداری

 

صلاحیت دیوان عدالت اداری با شورای فرانسه

تفاوت دیگر این است که صلاحیت آن ها با هم بسیار کم است و قلمرو محدودی از سازمان‏ های دولتی و فعالیت‏ های آنها را شامل می‏‌شود. در نتیجه بسیاری از اعمال اداری در ایران، خارج از نظارت قضایی دیوان عدالت اداری قرار می‏گیرند.

همچنین چون شورای دولتی فرانسه حوزه فعالیت بسیار گسترده ‏ای دارد، محدوده‏ ی وسیعی از دعاوی را جهت احقاق حقوق مردم می‌‏پذیرد. اگرچه همان تعداد دعاوی با تفاوت کمی در دیوان عدالت اداری پذیرفته می‌‏شوند، اما مبانی و علل دعاوی در شورای دولتی به نحوه بسیار گسترده‌‏ای تفسیر می‏‌شود. همچنین قاضی اداری فرانسه از اختیارات وسیع‏ تری برای اعمال نظارت برخوردار است. این آزادی عمل و این اختیارات وسیع تا حدود زیادی برای قضات دیوان عدالت اداری وجود ندارد.

نتیجه گیری

هیچ معیار دقیقی برای شناخت ماهیت موضوعات قابل طرح در دیوان عدالت اداری وجود ندارد. همین امر فعالیت این نهاد و نظارت قضایی آن را با مشکل مواجه می‏‌کند. تشکیلات دیوان عدالت اداری در پایتخت متمرکز شده است. این تمرکز حتی برای تأمین نظارت قضایی محدود نیز کافی نیست. اما شورای دولتی با تشکیل دادگاه ‏هایی با عنوان دادگاه ‏های اداری، مسئولیتش را تقسیم نموده است.

صلاحیت دیوان عدالت اداری

 

در نتیجه هر چند ایده اولیه تاسیس نهاد دیوان عدالت اداری، از فرانسه و نهاد شورای دولتی این کشور شکل گرفت. اما نمی‏توان همان ساختار و همان محدوده صلاحیت‏ ها را برای دیوان عدالت اداری متصور شد. می‏توان ادعا نمود که دیوان عدالت اداری دارای تشکیلات و  آیین دادرسی مختص به خود است. هر چند که تدوین بخش‏ هایی از مقررات و آیین دادرسی این نهاد، وام‏دار برخی از قوانینِ دیگر کشورها از جمله فرانسه باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه دیوان عدالت اداری و دعاوی مربوط به آن، میتوانید از وکلای دیوان عدالت اداری در موسسه حقوقی دادیستا کمک بگیرید.

‫0/5 ‫(0 نظر)

درخواست خدمات

سوالات متداول

دلیل تاسیس دیوان عدالت اداری چیست؟
یکی از اصول مورد پذیرش در بسیاری از کشورها و حاکمیت‏ ها این است که اعمال دولت تحت نظارت و کنترل نهادهای متعددی قرار گیرد. بر همین اساس، غالب دولت‏ ها جهت تأمین و تحقق این اصلِ ضروری در حوزه اعمال اداری و بوروکراسی خود، یک نهاد اداری قضایی یا شبه قضایی تاسیس می‏‌کنند. در ایران نیز به تقلید از "شورای دولتی فرانسه"، نهاد "دیوان عدالت اداری" تاسیس شد و نظارت بر وظایف و فعالیت‏ های اداری دولت را بر عهده گرفت.
تفاوت‌های کلیدی دیوان صلاحیت دیوان عدالت اداری با شورای فرانسه در چیست؟
قرارگرفتن دیوان عدالت اداری در ذیل دستگاه قضا و قوه قضاییه، پذیرفتن محدوده وسیعی از دعاوی و متمرکز شدن دیوان عدالت در پایتخت از جمله تفاوت‌های کلیدی دیوان عدالت اداری و شورای فرانسه می‌باشند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *