با توجه به تحقیقات و بررسی‌های انجام‌شده، بیشترین میزان اشتباهات در قانون، متعلق به اشتباهات ثبتی است. اشتباه ثبتی شامل موضوعاتی چون اشتباه نوشتن متراژ ساختمان، اشتباه نوشتن شماره ملک موردنظر و موضوعاتی از این قبیل می‌شود.
اشتباهات و اختلافات ثبتی ممکن است در مراحل متعددی هنگام ثبت اسناد رخ دهد. این اشتباهات می‌توانند برای صاحب سند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشند؛ لذا باید برای رفع اختلافات ثبتی در اسرع وقت به مراجع صالح در این حوزه مراجعه شود. در این مطلب به شرح کامل اشتباهات ثبت سند و نحوه رسیدگی به این موضوع می‌پردازیم.
منظور از اشتباهات ثبتی چیست؟
قبل از اینکه بخواهید به انتخاب مرجع صالح برای رسیدگی به اختلافات ثبتی بپردازید؛ بهتر است به‌صورت کامل با اشتباه ثبتی آشنا شوید. درصورتی‌که هنگام ثبت سند مأموران اداره ثبت اسناد و مدارک دچار اشتباه شوند؛ از این اشتباهات به‌عنوان اشتباه ثبتی در حوزه ثبت یاد می‌شود.
اشتباه در ثبت اسناد تنها در یک مرحله خاص اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه مأموران حوزه ثبت اگر در مراحل اولیه، قبول تقاضای ثبت سند، تفکیک ملک، ثبت ملک، صدور سند و… اشتباه کنند؛ یعنی اشتباهات ثبتی رخ‌داده و باید مطابق با قانون ثبت، برای حل آن توسط مرجع صالح اقدام کنند.
انواع اشتباهات ثبتی
بسیاری از افراد با انواع اشتباهات در ثبت آشنا نیستند و ممکن است هرگونه اشتباه را به‌عنوان یک اشتباه ثبتی تلقی کنند. در قانون ثبت انواع اشتباهات ثبت درج‌شده است و فرد می‌توانند در صورت بروز چنین مشکلاتی، با دریافت مشاوره از وکلای حاذق و مشاوران حقوقی برای حل اختلافات ثبتی اقدام کنند. برخی از انواع رایج اشتباه ثبتی عبارت است از:
- اشتباه در مندرجات سند مالکیت
- اشتباه در تفکیک ملک
- اشتباه در پذیرفتن تقاضا برای ثبت سند
- اشتباه در حقوق ارتفاقی ملک
- اشتباه در نام صاحب سند ملک
- اشتباه در نام خانوادگی صاحب سند مالکیت
- اشتباه در شماره ملک برای ثبت
- اشتباه در میزان مساحت ملک
- اشتباه در نام ملک یا زمین
- اشتباه در نام پدر مالک سند
- اشتباه در شماره صاحب ملک
- اشتباه در شماره ملی و شماره شناسنامه
- اشتباه در عملیات تحدیدی ملک
- اشتباه در وارد شدن به ملک مجاور
تمام اشتباهات ثبتی ذکرشده در گروه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. اشتباه مؤثر در آگهی نوبتی، اشتباه مؤثر در آگهی غیر نوبتی، اشتباه مؤثر در آگهی‌های تحدیدی، اشتباه غیر مؤثر در آگاهی‌های تحدیدی از انواع اشتباهات در ادارات ثبت اسناد و مالکیت هستند که باید هرچه سریع‌تر در مرجع صالح بررسی شوند.
مراجع رسیدگی به اشتباهات و اختلافات ثبتی
برای اینکه بتوانید برای حل اشتباهات و اختلافات ثبتی اقدام کنید؛ باید با مراجع رسیدگی به اشتباهات ثبتی آشنا شوید. مطابق با قانون، دو مرجع صالح برای رسیدگی به اشتباهات ثبت اسناد و مدارک وجود دارد که عبارت هستند از:
هیئت نظارت
درصورتی‌که فردی از اشتباهات ثبتی در سند ملک خود مطلع شده است؛ باید برای رسیدگی به آن ها به هیئت نظارت مراجعه کند. هیئت نظارت مطابق با ماده شش قانون ثبت از سه عضو اصلی در مقر دادگاه هر استان تشکیل‌شده است. تمام اشکالات در هر استان توسط هیئت نظارت همان استان بررسی می‌شود.
ترکیب اعضا هیئت نظارت
هیئت نظارت به‌واسطه قانون ثبت ایران برای رسیدگی به اشتباهات ثبتی تشکیل‌شده است. اولین عضو هیئت نظارت، رئیس ثبت استان است. درصورتی‌که ثبت استان شرایط حضور در هیئت نظارت را نداشته باشد؛ قائم‌مقام او به‌عنوان یکی از اعضای هیئت نظارت در جلسه حاضر می‌شود.
دو قاضی به انتخاب رئیس قوه قضائیه به‌عنوان اعضای هیئت حاضر می‌شوند که باید قاضی دادگاه تجدیدنظر استان باشند. علاوه بر اعضای مذکور، یک عضو به‌عنوان علی‌البدل از کارمندان استان یا قاضیان دادگستری استان موردنظر از سمت قوه قضاییه و یک علی‌البدل از سمت وزیر دادگستری تعیین می‌شود.
مکان تشکیل جلسه‌های هیئت نظارت
همان‌طور که در توضیحات بالا به آن اشاره‌شده است، مقر اصلی هیئت نظارت، در دادگاه استان است؛ بنابراین مکان تشکیل و برگزاری جلسات هیئت نظارت برای اشتباهات ثبتی، در اداره کل ثبت استان موردنظر است.
با توجه به این توضیحات، ذینفعان باید از این موضوع آگاه باشند که تحت هیچ شرایطی جلسه هیئت نظارت در شهرستان‌ها برگزار نمی‌شود. مطابق با ماده دو آیین‌نامه اجرای رسیدگی به اسناد مالکیت و اشتباه در ثبت، جلسات هیئت نظارت برای رسیدگی به اختلافات باید دو بار در طول هفته برگزار شود.
شورای عالی ثبت
درصورتی‌که هیئت نظارت به رسیدگی اختلافات پرداخته باشد و حکم موردنظر را صادر کرده باشد، باید برای تجدیدنظر به آرای این هیئت، به شورای عالی ثبت مراجعه شود. شورای عالی ثبت متشکل از دو قاضی دیوان عالی کشور و مدیرکل ثبت اسناد و مالکیت است.
شورای عالی ثبت اسناد و مالکیت تنها یک‌بار در هفته و در پایتخت ایران برگزار می‌شود. در کنار رسیدگی به رأی هیئت نظارت، هرگونه آرایی که توسط هیئت نظارت برای اشتباهات صادرشده باشد؛ اما دارای نقض و خلاف قوانین ثبتی باشد، شورای عالی ثبت به رسیدگی آن می‌پردازد.
نحوه رسیدگی به اشتباهات ثبتی در مراجع صالح
نحوه رسیدگی به اشتباهات ثبتی در مراجع صالح یعنی هیئت نظارت بدین شکل است که اعضای این هیئت با توجه به صلاحیت‌ها و محدودیت‌هایی که طبق قوانین مندرج در قانون ثبتی ایران برای آنها تعیین‌شده است؛ باید به رسیدگی پرونده‌های مرتبط با اشتباه ثبتی بپردازند.
هیئت نظارت زمانی به رسیدگی اشتباهات و اختلافات ثبتی می‌پردازند که گزارشات از سوی ذینفع یا اداره ثبت محل مربوطه باشد. در جلسه تمام مدارک، گزارش‌ها و مستندات بررسی می‌شود و درنهایت رأی نهایی با توجه به نظر جمع طبق قانون ثبت ایران صادر می‌شود.
در رأی صادرشده از سوی هیئت نظارت، به‌طور صریح درج می‌شود که فرد امکان تجدیدنظر دارد یا نمی‌تواند به رأی صادره از سوی هیئت نظارت در شورای عالی اعتراض کند. شورای عالی که تنها یک‌بار در هفته و در تهران برگزار می‌شود؛ با توجه به قانون ثبت، به بررسی تجدیدنظرخواهی، ایجاد وحدت رویه و اعلام نظر مشورتی می‌پردازد. جلسه ایجاد وحدت رویه زمانی تشکیل می‌شود که هیئت نظارت رأی خود را طبق قانون ثبت صادر نکرده باشند.
آیا می‌توان به رأی هیئت نظارت اعتراض کرد؟
با توجه به توضیحات ذکرشده در متون بالا، هیئت نظارت و شورای عالی ثبت دو مرجع صالح برای رسیدگی به اشتباهات ثبتی در ایران هستند. درصورتی‌که فردی به آرای صادرشده توسط هیئت نظارت معترض باشد؛ می‌تواند برای اعتراض به شورای عالی ثبت مراجعه کند.
درواقع ذینفع می‌تواند تا 20 روز بعد از دریافت رأی هیئت نظارت، برای اعتراض به شورای عالی ثبت مراجعه کند. شورای عالی ثبت بعد از رسیدگی و بررسی تجدیدنظرخواهی، رأی خود را صادر می‌کند. رأی صادرشده توسط شورای عالی ثبت تحت هیچ شرایطی قابلیت اعتراض مجدد ندارد.
چه کسانی حق اعتراض به آرای هیئت نظارت دارند؟
مطابق با قوانین ثبتی ایران، تنها دو نفر حق اعتراض به آرای هیئت نظارت برای اشتباهات در ثبت سند اسناد و مالکیت را دارند که عبارت هستند از:
- کسی که در اشتباه رخ‌داده شده و رأی هیئت نظارت ذینفع محسوب می‌شود.
- اگر هیئت نظارت رأی خود را متناقض با قوانین ثبت صادر کند؛ رئیس سازمان ثبت اسناد و مدارک می‌تواند به رأی هیئت نظارت در شورای عالی ثبت برای آن اعتراض کند.
جمع‌بندی
در مطلب فوق به شرح کامل اشتباهات و اختلافات ثبتی و معرفی مراجع رسیدگی به این اشکالات مطابق قانون ثبت ایران پرداختیم. دانستیم که مطابق با قوانین ثبت در ایران، هیئت نظارت دادگاه هر استان و شورای عالی ثبت موظف به رسیدگی تمام اشتباهات ثبتی از جانب مأموران اداره ثبت هستند و باید در اسرع وقت برای حل مطابق قانون اقدام کنند.
کسانی که از اشکالات ثبت در سند مالکیت خود مطلع شده‌اند؛ می‌توانند با کمک گرفتن از وکیل دعاوی ثبتی موسسه دادیستا برای رسیدگی و رفع این مشکل اقدام کنند. موسسه دادیستا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین موسسه‌های حقوقی در ایران، با استخدام وکیل دعاوی ثبتی، مشاوران حقوقی و وکلای حاذق، انواع پرونده‌ها و دعاوی حقوقی شما عزیزان را با موفقیت به اتمام می‌رساند.