جستجو
Close this search box.

مسئله ورود زنان به ورزشگاه‌ها از منظر فقه و حقوق

مطالب مرتبط

فهرست مطالب

ورود زنان به ورزشگاه‌ها

ورود زنان به ورزشگاه‌ها مقوله ای است که هم‌زمان با پیشرفت عصر ارتباطات و توسعه فناوری‏‌های نوین و نیز گسترش روزافزون تعاملات بین‌‏المللی و ارتباطات اجتماعی، از مطالبات مستحدثِ که در سال‏‌های اخیر محل بحث و اظهارنظر بسیاری از کارشناسان و مسئولان قرار گرفته است. عوامل گوناگونی دست در دست هم داده‏‌اند تا این مسئله که به‌راحتی قابل‌حل شدن بود، موضوع بسیاری از محافل سیاسی- اجتماعی و فکری قرار بگیرد و به‌تدریج تبدیل به یک معضل گردد.

در سال‏‌های دور بسیاری از مسئولان ارشد و مقامات کشوری، از اساس با این مسئله مخالف بودند و تلاش می‏کردند به‌جای حل این قضیه، صورت‌مسئله را پاک نمایند؛ اما در سال‌های اخیر فشار نهادهای بین‌‏المللی همچون فیفا به دولت و حکومت مبنی بر به رسمیت شناختن این حق برای زنان موجب شده است تا تلاش‏هایی برای حل این مسئله صورت گیرد؛ ماحصل آن تلاش‌‏ها تدوین برخی شیوه‌نامه‌ها، تشکیل چند اتاق فکر، انتشار کتب پژوهشی فقهی- حقوقی در خصوص حضور زنان در ورزشگاه‏‌ها بوده استدر این نوشتار در تلاشیم به‌صورت اجمالی به استدلال‌‏ها و دلایل موافقان و مخالفان این مسئله بپردازیم و دیدگاهی را که منطقی ‏تر به نظر می‏رسد، برگزینیم.

نظرات، دلایل و مستندات مخالفان ورود زنان به ورزشگاه‌ها

مخالفان با استناد به برخی منابع شرعی همچون قرآن و روایات، قائل به ممنوعیت ورود زنان به استادیوم‏‌ها و ورزشگاه‌‏ها هستند. مستندات آنها عبارت است از:

  • قرآن

این گروه معتقدند آیات 33 و 53 سوره مبارکه احزاب، به‌صراحت اعلام می‏کند که خروج زنان از منزل ممنوع است؛ مگر به‌ضرورت.

این در حالی است که آیات مذکور اختصاصاً در مورد همسران پیامبر صادرشده است؛ نه همه بانوان. از طرف دیگر این حکم متناسب با وضع اجتماعی و فرهنگی جامعه عصر پیامبر (ص) صادرشده است که آن اوضاع فکری- فرهنگی قابل قیاس با شرایط جامعه امروز نیست. از طرف دیگر باید اشاره نمود صیانت و مراقبت از بانوان امری مطلوب و پسندیده است؛ اما این امر با مقوله ممنوعیت خروج زنان از منزل، کاملاً متفاوت است.

ورود زنان به ورزشگاه‌ها
  • روایات

این گروه برای اثبات ادعای خود، به برخی روایات که مضمون آنها نزدیک به آیات فوق است نیز اشاره می‏کنند. روایاتی که در آنها اشاره‌شده است، خروج زن از منزل جایز نیست مگر به اذن همسر یا ضرورت.

استناد به این روایات در خصوص موضوع موردبحث، در کنار ضعف سندی که دارند، دارای همان اشکالاتی است که در ذیل آیات سوره احزاب اعلام کردیم

در کنار دو منبع فقهی مذکور، مخالفان، به دلایل دیگری نیز استناد می‏کنند تا بتوانند ادعای خود را اثبات نمایند: یکی از این دلایل، ممنوعیت اختلاط زنان و مردان است. این گروه معتقدند حضور زنان در ورزشگاه‌‏هایی که مملو از مردان است، موجب اختلاط زنان و مردان می‏گردد که امری حرام است و چنین اختلاطی موجب فساد، آسیب‏های اجتماعی می‏گردد و پیروی از فرهنگ غربی است.

این در حالی است که اولاً ممنوعیت اختلاط زنان و مردان مبنای قرآنی ندارد. از طرف دیگر فرض اختلاط، تنها ناظر به حالتی است که زنان و مردان دست در دست هم یا درهم‌آمیخته باشند. اسلام به‌هیچ‌عنوان جداسازی و تفکیک کامل میان زنان و مردان را توصیه نکرده است؛ بلکه نظر اسلام تنها این است که این ارتباطات و اختلاط‏‌ها منجر به التذاذ جنسی و یا تحریک قوای شهوانی نشود. مطالعه تاریخ اسلام نیز نشان می‏دهد که زنان همواره پابه‌پای مردان در عرصه اجتماع حضور فعال داشتند. چنین مسئله‌ای در کشور ایران نیز سابقه تاریخی داشته و دارد.

دلیل دیگری که مورد استناد این گروه قرار می‏گیرد، این است که ملاحظه بدن نیمه برهنه مردان ورزشکاران، مصداق بارز نگاه به نامحرم است. ضمن آن‌که این رفتار، در تناقض باعفت زنانه قرار می‏گیرد و عملی منافی عفت است. به نظر می‏رسد این دلیل با توجه به فاصله زیاد جایگاه تماشاگران با ورزشکاران، توجیهی ندارد. از آن فاصله دور، بدن نیمه برهنه ورزشکاران وضوحی برای بیننده و تماشاگر ندارد.

آخرین مستمسک مخالفان، این است که به علت به کار بردن الفاظ نادرست یا بروز رفتارهای خشن در ورزشگاه‏‌ها (توسط مردان)، حضور زنان در چنین مکان‏هایی صحیح نیست و این امر برخلاف روحیات حساس و لطیف زنانه است. ضمن آن‌که این حضور، موجب ترویج فساد اخلاقی و ایجاد بی‌بندوباری می‏گردد. لذا ازآنجایی‌که حق پخش تلویزیونی فوتبال نیز وجود دارد، بهتر است بانوان، ورزش‌ها و مسابقات را در محیط امن خانه و از طریق تلویزیون دنبال کنند.

به نظر می‏رسد که این دلیل نیز برای صدور حکم ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‏‌ها قانع‌کننده به نظر نمی‏رسد. چه‌بسا فضای متشنج ورزشگاه‌‏ها به‌واسطه حضور زنان، تلطیف شود و موجب شود مردان بر رفتار و گفتار خود مسلط شوند و چنین امری به‌تدریج موجب سالمسازی فضای ورزشگاه‌‏ها شود. ضمن آن‌که نمی‏توان حقوق زنان را به خاطر خلأهای فرهنگی از آنها سلب کرد. بلکه به‌جای پاک کردن صورت‌مسئله باید تلاش‏هایی جهت فرهنگ‌سازی مناسب در این زمینه صورت گیرد.

نظرات، دلایل و مستندات موافقان ورود زنان به ورزشگاه‌ها

این گروه، برای اثبات حق طبیعی زنان در ورود به ورزشگاه‏‌ها، به چند دلیل استناد می‏کنند که در ادامه به این دلایل اشاره خواهد شد:

  • حق آزادی

آزادی حق طبیعی و اساسی همه انسان‏‌ها است. این حق گستردگی فراوانی دارد؛ به حدی که قابل تسری به سایر حوزه‏‌های حقوق انسانی ازجمله حقوق شهروندی است. بخش‏هایی از منشور حقوق شهروندی مصوب آذرماه سال 1395 ارتباط مستقیمی با موضوع موردبحث پیدا می‏کنند. مواد 89 و 103.

ماده 89 این منشور مقرر می‏کند: «حق همه شهروندان به‌ویژه زنان است که به امکانات ورزشی و آموزشی و تفریحات سالم، دسترسی داشته باشند و بتوانند با حفظ فرهنگ اسلامی- ایرانی در عرصه‏‌های ورزشی ملی و جهانی حضور یابند

ماده 103 نیز به مقوله حق بهره‏‌مندی زنان از فضاهای عمومی شهر اشاره می‏کند. این ماده مقرر می‏کند: «حق همه شهروندان به‌ویژه زنان است که ضمن برخورداری از مشارکت و حضور در فضاها و مراکز عمومی، تشکل‌‏ها و سازمان‌‏های اجتماعی، فرهنگی و هنری مخصوص خود را تشکیل دهند

ازآنجایی‌که حق‌‏هایی بهره‏‌مندی از تفریحات سالم و یا حضور در محیط‏های گوناگون عمومی، با هیچ مسئله‏ کلانی همچون نظم عمومی، اخلاق حسنه یا اصل نظام در تعارض نیستند، محدود نمودن آنها جایز نیست. ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‏‌ها نیز یکی از آن محدودیت‏هایی است که جایز به نظر نمی‏رسد.

  • اصل اباحه

اصل اباحه اشاره می‏کند هر عملی که دلیلی بر ممنوعیت آن وجود نداشته باشد، مجاز و مباح است؛ به‌عبارت‌دیگر حرام بودن یک امر می‏بایست به‌صراحت در شرع ذکر شود. هیچ‌گونه نص و دلیل شرعی مبنی بر ممنوعیت یا مکروه بودن حضور زنان در ورزشگاه‏‌ها وجود ندارد و همچنین هیچ متن قانونی در خصوص این نوع ممنوعیت، تصویب نشده است، لذا به نظر می‏رسد که حضور زنان در چنین فضاهایی فاقد اشکال شرعی- قانونی باشد.

  • اصل عدالت

عدالت همانا نهادن هر چیزی در جای اصلی خودش است. عدالت انواعی دارد همچون عدالت فردی، اجتماعی، طبیعی، توزیعی و… در این نوشتار عدالت اجتماعی مدنظر است. برقراری عدل و انصاف اجتماعی اقتضا دارد که همه شهروندان به‌صورت یکسان از امکانات و تفریحات مشروع بهره‏مند شوند. به‌این‌ترتیب امید می‏رود که دولت مساعدت و تدابیر لازم را جهت ورود زنان به ورزشگاه‏‌ها انجام دهد و زیرساخت‏های لازم را فراهم آورد.

ورود زنان به ورزشگاه‌ها
  • اصول حمایتی مقرر در قانون اساسی

قوانین ایران تمامی تلاش خود را به کار بستند تا با توجه به ویژگی‏‌های جنسیتی میان زنان و مردان و تفاوت نقش‌‏های هر کدام از آن‌ها، در کنار حقوق عامی که برای زنان (همانند مردان) در نظر میگیرند، حقوق ویژه‌‏ای نیز ایجاد کنند که منجر به رشد و بالندگی زنان جامعه گردد.

این حقوق ویژه در اصل 21 قانون اساسی آمده اند. حق ویژه‌‏ای که به موضوع بحث ارتباط پیدا می‏کند، در بند اول این اصل مورد اشاره قرار گرفته‏‌است: «ایجاد زمینه‌‏های مساعد برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی او و…».

ازاین‌رو می‏توان ادعا کرد یکی از نمونه‏ حقوق مورد مطالبه جامعه بانوان که می‏بایست احیاء گردد، همین حق آزادی زنان برای حضور در ورزشگاه‏‌ها است. پس از بررسی مجموع دلایل ارائه شده توسط مخالفان و موافقان، می‏توان به این نتیجه رسید که دلایل ارائه شده توسط گروه موافقان نسبت به گروه مخالفان، منطقی‏تر و معقول‏تر است.

به نظر می‏رسد با توجه به نقش انکارناپذیر بانوان در تربیت و انتقال روحیه نشاط به خانواده و جامعه، نه تنها به رسمیت شناختن حق حضور آن‏ها در اماکن ورزشی و ورزشگاه‏‌ها ناقض ارزش‌‏های اسلام نیست؛ بلکه زمینه ساز حرکت کشور در مسیر پیشرفت و تعالی خواهد بود. ورود زنان به ورزشگاه ‏ها به میزان بسیار زیادی فضای ناآرام ورزشگاه‌‏ها را تعدیل می‏کند و فضایی خانوادگی و امن را در ورزشگاه‏‌ها ایجاد می‏کند. در نتیجه‌‏ی حضور زنان و سالم شدن فضای استادیوم‌‏ها، حضور سایر اقشار جامعه همچون کودکان، سالمندان، قشر فرهیخته و دانشگاهی و حتی طلاب و روحانیون نیز ممکن خواهد شد. زنان می‏توانند به شرط التزام به موازین شرعی و قانونی (همچون رعایت حجاب، عدم انجام رفتارهای خلاف شان یک بانوی مسلمان ایرانی و…) در ورزشگاه‏‌ها حضور پیدا کنند.

در این راستا لازم است دولت، از تمامی ظرفیت‌‏های خود استفاده نماید و مقدمات نرم‌‏افزاری و سخت‏‌افزاریِ حضور ایمن بانوان در ورزشگاه‌‏ها را فراهم آورد. در این راستا تمامی دستگاه‌‏های فکری، فرهنگی، امنیتی، نظامی و انتظامی باید دست در دست هم بدهند تا فرهنگ و زیرساخت‏‌های لازم جهت این حضور را فراهم آورند. بدیهی است به رسمیت شناختن این حق طبیعی، فشار نهادهای بین‏‌المللی را کم می‏کند و نقش موثری در ایجاد تعاملات مناسب بین‏‌المللی ایفا خواهد کرد. موسسه حقوقی دادیستا نیز ازجمله موسسات حقوقی داخل ایران بوده که به دنبال عدالت برمبنای قانون اساسی ایران است. این موسسه در تمامی دعاوی حقوقی، کیفری، بانکی، ثبتی و… فعالیت دارد.

‫0/5 ‫(0 نظر)

درخواست خدمات

سوالات متداول

دلایل موافقان حضور زنان در ورزشگاه‌‏ها چیست؟
براساس اصل اباحه، اصل عدالت، اصول حمایتی مقرر در قانون اساسی و حق آزادی افراد موافق حضور زنان در ورزشگاه‌ها هستند.
دلایل مخالفان حضور زنان در ورزشگاه‌‏ها چیست؟
براساس قرآن، روایات و ملاحظه بدن نیمه برهنه مردان ورزشکاران و به کار بردن الفاظ نادرست یا بروز رفتارهای خشن در ورزشگاه‏‌ها (توسط مردان) از جمله دلایل مخالفت برخی از افراد از حضور زنان در ورزشگاه‌‏ها می‌باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *