بسیاری از مصرف کنندگان در هنگام خرید محصول نگران قاچاق بودن آن هستند. این نگرانی در تشخیص قاچاق یا قانونی بودن کالاهای بادوام مانند لوازم دیجیتال بسیار بیشتر است. از این رو، نهادهایی مانند گمرک که در حوزه واردات فعالیت دارند، راههایی را به مصرفکنندگان معرفی کردهاند تا بتوانند اصالت کالاهای قانونی را مورد بررسی قرار دهند. در این مقاله سعی میکنیم، جامعترین مطالب را درباره نحوه تشخیص کالای قاچاق جمعآوری کنیم و به شما ارائه دهیم، پس با ما همراه باشید.
کالای قاچاق چه نوع کالایی محسوب میشود؟
به طور کلی، اگر واردات و صادرات کالایی منع قانونی داشته باشد یا بدون رعایت شروط قانونی، خرید و فروش آن انجام شود، آن محصول کالای قاچاق به حساب میآید. یعنی اگر واردات کالا در گمرک صورت نگرفته باشد شامل این بحث می شود.
انواع کالای قاچاق
قانون برای انواع کالای قاچاق دستهبندی ارائه کرده که بدین شرح است:
- انسان: قانون بینالملل برای قاچاق انسان دو مفهوم ارائه میدهد. یکی از این مفاهیم مربوط به انتقال غیرقانونی انسان برای کسب منفعت و دیگری انتقال غیرقانونی آنان به اجبار و برای بردگی است.
- فلزات گران بها: صادرات و واردات قانونی فلزات طلا، نقره و پلاتین تنها با استفاده از رسید بانک مرکزی و طبق آییننامه پول و اعتبار امکانپذیر است.
- فرآوردههای نفتی: هر ساله میزان زیادی از سوخت و فرآوردههای نفتی از کشور خارج میشوند که دلیل آن سود حاصل از قیمت متفاوت آنها میان کشورهای مختلف است.
- اتومبیل: هر نوع خودرویی که فاقد مشخصات راهنمایی و رانندگی است و به کشور وارد میشود، کالای قاچاق به حساب میآید.
- چای و برخی محصولات کشاورزی: مجوز ورود چای تنها برای چایی است که با نمونه داخلی مخلوط و بعد به فروش برسد.
- دخانیات: کمبود تولید محصولات دخانی مانند توتون، تنباکو و سیگار در کشور دلیل اصلی قاچاق آنها است.
- ارز: پولهای نقد معتبر در سطح جهانی و تمام ابزارهای پرداختی خارجی در این دسته قرار میگیرند.
- سلاح و مهمات: خطرات بسیار این نوع کالا برای امنیت کشور، سبب ممنوعیت ورود آن شده است.
- ابزارآلات ماهوارهای: رسیور، ال ان بی، آنتن و سایر محصولات شبیه آنها کالای قاچاق محسوب میشوند.
- فرآوردههای چوبی: چوب و زغالهایی که از درختان فاقد پروانه حمل به دست میآیند، کالای قاچاق هستند.
- فرآوردههای دریایی: انتقال منابع آبزی تنها به قصد تحقیق یا با مجوز شیلات قابل انجام است.
- برخی حیوانات: صادرات و واردات حیوانات وحشی، نادر و پرندگان شکاری قاچاق به شمار میآیند.
- دارو: واردات و صادرات این نوع کالا تنها با موافقت وزارت بهداشت امکانپذیر است.
- آثار فرهنگی و تاریخی: تمام اشیا تاریخی که ارزش ملی دارند، غیر قابل معامله هستند.
- مشروبات الکلی: هر نوع معامله این کالاها و نگهداری آنها جرم محسوب میشود.
روش صحیح تشخیص کالای قاچاق چیست؟
تشخیص کالای قاچاق در بسیاری از مواقع مهم است؛ زیرا برخی کالاهایی که هنگام خرید با آنها روبهرو میشویم، به صورت قاچاق وارد کشور شدهاند. راههایی برای تشخیص وجود دارند که به سادگی میتوان به وسیله آن استعلام کالای قانونی یا غیرقانونی را مشاهده کرد.
اولین راه که سادهترین آن نیز به شمار میآید، شمارهگیری کد دستوری #۷۷۷۷*۴* است. پس از شمارهگیری این کد، باید گزینه سامانه جامع گارانتی و بعد استعلام گارانتی را انتخاب کرد. پس از آن نیز با وارد کردن شماره رهگیری، اطلاعاتی راجع به اصل یا تقلبی بودن کالا برای شما نمایش داده میشود. شماره رهگیری کدی منحصر به فرد است که روی بستهبندی هر محصول مشاهده میشود. اگر قصد بررسی تلفن همراه را دارید، کد IMEI تلفن را در آن قسمت بنویسید.
در روش دیگر میتوان از نرمافزار سامانه جامع تجارت استفاده کرد. این نرمافزار در آپ مارکتهای مختلف در دسترس است. یکپارچهسازی و دسترسی راحتتر به خدمات تجاری از اهداف تهیه سامانه جامع تجارت به حساب میآیند.
سامانه جامع گارانتی ابزار دیگری برای تشخیص کالای قاچاق محسوب میشود. برای استفاده از این سامانه میتوان به آدرس اینترنتی irangs.ir مراجعه کرد و وارد قسمت استعلام اصالت گارانتی کالا شد. سپس با وارد کردن شماره رهگیری، استعلام آن کالا را مشاهده کرد. بدین ترتیب، میتوان کالاهای قاچاق را از اصل متمایز کرد.
از دیگر امکانات موجود در سایت ایران جی اس میتوان به وجود بخش معرفی برندها و گارانتیها اشاره کرد. برندها و گارانتیهایی که در این سامانه معرفی شدهاند، از نمونههای معتبری هستند که به طور مداوم توسط سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نظارت و کنترل میشوند.
آیا کالاهایی که کد رهگیری ندارند، قابل رهگیری هستند؟
در کنار برخی کالاهایی که دارای کد رهگیری هستند، 38 گروه کالا هنوز کد رهگیری ندارند. این در حالی است که رهگیری و تشخیص کالای قاچاق این نوع گروهها نیز میتواند به روشهای دیگری انجام شود. این محصولات دارای اسناد خرید و فروش ثبت شده در سامانه جامع تجارت هستند. با استفاده از اسناد محصول دپو شده میتوان دریافت که کالا احتکاری است یا اسناد آن را در سامانه ثبت نکردهاند. همچنین در صورت فروخته شدن کالا به افراد غیر مرتبط میتوان به این موضوع پی برد.
تفاوت شناسه کالا با کد رهگیری
شناسه کدی است که به صورت جداگانه به هر کالا داده میشود. در برخی موارد، پس از اینکه شناسه کالاها صادر شد، باید برای آنها شمارندهای نیز تعیین شود که به آن کد رهگیری میگویند. محصولاتی که تعداد و انواع آنها بسیار زیاد است، مانند شکلات، دستمال کاغذی و غیره نیازی به کد رهگیری ندارند.
نتیجهگیری
امروزه تشخیص کالای قاچاق برای مصرفکنندگان به یک نگرانی تبدیل شده است. طبق قانون، این نوع کالاها دستهبندی شدهاند و کسی که به واردات و صادرات این نوع کالا بپردازد، مرتکب جرم شده است. راههای زیادی برای استعلام قانونی بودن کالا وجود دارند. استفاده از کد #۷۷۷۷*۴*، استفاده از سامانه جامع گارانتی، نرمافزار سامانه جامع تجارت از جمله راههایی هستند که میتوانند قانونی یا قاچاق بودن کالا را مشخص کنند.
پس بهترین و امنترین راه قطعا ترخیص کالا از گمرک خواهد بود. وکیل امور گمرکی تنها کسی است که میتواند در بررسی پروندههای گمرکی به شما یاری برساند. در این خصوص میتوانید از وکلای تخصصی در موسسه حقوقی دادیستا مشاوره بگیرید.